Aliağa, Mayıs 2016’da tüm Türkiye’den çevre ve yaşam savunucularının katılımıyla gerçekleşen Kömürden Kurtul – Break Free etkinliğini takiben, planlanan ve var olan kömürlü termik santrallardan bir bir kurtuluyor.

On yıllardır kömür santrallarının inşasına ve hukuksuzca işletilmesine direnilen bölgede, yerel topluluklar, Mayıs 2016’daki Kömürden Kurtul etkinliğinden sonra önemli bir zafer daha kazandı. İzdemir Termik Santralı ile ilgili verilen 17.06.2010 tarihli ÇED Olumlu Kararı’na karşı açılan dava sonuçlandı.  Mahkeme, Dava konusu ÇED kararının yetki, şekil, sebep yönlerinden hukuka aykırı olduğunu, kamu yararı dışında bir amaçla verildiğini ifade ederek,  iptalini istedi. Davada, ÇED olumlu kararının yenilenebilir enerji kaynaklarının özendirilmesi yönünde tedbirler almak göreviyle de çeliştiği” gerekçe olarak gösterilmişti.

Üretim Lisansı Askıya Alınmalı!

ÇED iptal kararı çıktığında bir santral işletmede kalamaz. Bu nedenle şimdi Aliağa’daki hukukçular ve yaşam savunucuları hukuksal süreç gereği işletmenin üretim lisansının askıya alınmasını bekliyor. T.C. İzmir Valiliği’ne seslenen Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif Üyesi Bahadır Doğutürk, “Bu karar önemli bir hak ve hukuk zaferidir. Kararda da belirtildiği üzere, Aliağa bölgesi kümülatif etki yönünden sınır değerleri geçmiştir. Bölgede hiçbir kirletici tesise izin verilmemeli, mevcut tesisler de acilen rehabilite edilmelidir. Valiliğin 30 yıllık haklı mücadelemizi takiben gelen bu kararları uygulamaya koymasını ve üretimin durdurulmasını bekliyoruz. Gelecek nesiller için fosil yakıtlardan vazgeçin.” dedi.

350 MW’lık İzdemir Enerji Santralının çevreye etkisi
Bir yıl içinde :
– Atmosfere salınan 2,5 milyon ton CO2
– Yakılan 1.060 milyon ton kömür
– Çevreye salınan150 bin ton kömür külü
– Kül barajlarında depolanan 160 bin ton kömür külü
– Denizden çekilen 400 bin m3 su
– Hayatlı deresine geri bırakılan 160 bin m3 su

Bölgede planlan bir diğer proje olan Enka 800 MWlık ENKA termik santral projesi’nin ÇED Raporu da benzer bir biçimde Aralık 2016’da iptal edilmişti. İki dava sürecini de takip eden hukukçulardan Diler Bosut Güven ve Gülay Mete,  mahkemenin iptal kararlarını “zafer” olarak nitelendirdi. Hukukçular İzdemir Kömürlü Termik Santrali’nin bir an önce faaliyetlerine son vermesi gerektiğini ifade ederek yetkililerin harekete geçmesini talep etti.

Ayrıca SOCAR’ın (Azerbaycan Devlet Enerji İirketi) da bölgede yapmak istediği termik santraldan vazgeçtiği Ekim 2016’da ortaya çıktı. SOCAR, Aliağa, İzmir’de toplam 672 MW kömür santralı inşa etme planlarını rafa kaldırdığını finansman aradığı ihracat kredisi kuruluşlarına bildirmişti. SOCAR’ın kömür santralı, en yüksek koruma önceliği olarak kategorize edilen arkeolojik bölge Kyme antik kentinin gelişim alanında inşa edilecekti. SOCAR’ın planlarından vazgeçmesini, Break Free eylemini organize eden ve Türkiye’den onlarca sivil grubun oluşturduğu Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif zafer ilan ederek duyurmuştu.

Fotoğraf: Cevahir Buğu

Notlar:

1. Enka Projesinin Aliağalılar için sembolik bir önemi de var. Aralık 2016’da ÇED olumlu kararı iptal edilen 800 MWlık ENKA termik santral projesi, 1990 yılında Aliağa’da yapılan, Türkiye’nin en büyük çevre eylemlerinden biri olan 50 km.lik insan zincirinden 20 yıl sonra gündeme gelen ilk termik santral projesi olma özelliğini taşıyordu.

1. SOCAR’ın (Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi) vazgeçtiğini açıkladığı 672 MW’lık STEP I ve STEP 2 kömürlü termik santral projeleri 1. Derece SİT alanı olan Kyme Antik Kenti’nin üzerine yapılmak isteniyordu.

1. Aliağa bölgesinde iptal edilen santral projeleri 2.027 MW’lık kapasiteye ulaştı  :

• SOCAR Step I ve II (672 MW) şirket santrali yapmayacağını açıkladı. 
• Petkim Petkojen (205MW) önlisansı sonlandırıldı.
• ENKA (800MW) 2010 yılında verilen ÇED olumlu kararı  iptal edildi.
• Bu gelişmeler ışığında, halihazırda bölgede planlanan tek kömürlü termik santral projesi, Limak Holding’e bağlı Meles Enerji’nin önlisans başvurusunda bulunduğu Deniz Termik santrali (1320 MW)

Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif Hakkında:

Fosil yakıt projelerine karşı on yıllardır devam eden mücadele, Mayıs 2016’da Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif adı altında birleşen 100’ün üzerinde stk ve demokratik kitle örgütleri tarafından düzenlenen ve beş kıtada benzer Break Free eylemleriyle eş zamanlı gerçekleşen etkinliğe Aliağa’nın ev sahipliği yapmasıyla büyük destek aldı. Tüm Türkiye’den binlerce yaşam savunucusu bölgedeki sanayi ve fosil yakıt atığının bulunduğu cüruf dağının önünde toplanarak fosil yakıtlara DUR ve YETER mesajlarını vermişti. Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif bileşenlerini görüntülemek için: http://fosilyakitlardankurtul.org/

Kaynak: Fosil Yakıt Karşıtı İnisiyatif